Nederlandse Digitale Autonomie moet gebaseerd zijn op Vrije Software en Open Standaarden
"Nederland verliest de grip op internetveiligheid en dreigt daarmee de grip op de democratie, de rechtsstaat en het economisch innovatiesysteem te verliezen." Deze waarschuwing komt van de Cyber Security Raad, een nationaal en onafhankelijk adviesorgaan van de Nederlandse overheid en het bedrijfsleven met leden uit de overheid, het bedrijfsleven en de academische wereld.
Het recente advies van de Cyber Security Raad bevat een dringende oproep aan het Nederlandse kabinet om snel actie te ondernemen om te voorkomen dat de Nederlandse samenleving en economie te afhankelijk worden van propriëtaire technologie waar zij geen grip op hebben.
Terwijl de cyberdreigingen toenemen wordt Nederland steeds afhankelijker van een digitale infrastructuur die wordt gedomineerd door slechts een klein aantal monopolistische bedrijven. Dit kan grote gevolgen hebben voor de nationale en economische veiligheid van Nederland. Daarom moet digitale autonomie hoog op de politieke agenda staan, vindt de Council. De tijd dringt. Als Nederland niet ingrijpt dreigt het de grip op internetveiligheid te verliezen en de eigen technologische kennis te verliezen, aldus de Council. Volgens het adviesorgaan "dringt de tijd" en "moet en kan er nu actie worden ondernomen om strategische autonomie te waarborgen".
Tot zover de Cyber Security Raad.
Hun timing komt precies op het juiste moment nu een nieuw Nederlands kabinet in de maak is en er over de plannen voor de komende vier jaren wordt onderhandeld tussen coalitiepartners. Maar raakt hun advies wel de kern van het probleem? Als u het Onderzoeksrapport 'Nederlandse strategische autonomie en cybersecurity's leest valt op dat bewezen beste praktijken als Open Standaarden en Vrije Software geen centrale rol spelen in hun oplossing en advies. Als ze al genoemd worden is het in een zijdelingse context.
Elke open samenleving is gebaseerd op transparantie. Daarom moeten de digitale vrijheid en rechten van elke burger op transparante wijze worden beschermd. Digitale autonomie is hiervoor een onontbeerlijke voorwaarde. Autonomie moet op haar beurt gebaseerd zijn op een solide wettelijk kader dat Open Standaarden en Vrije Software afdwingt zodat het burgers op een transparante, veilige en private manier kan ondersteunen met publieke diensten via een publieke infrastructuur. Het is cruciaal dat nationale en Europese politici zich bewust zijn van hun voortdurende verplichting om alle wetgeving die deze praktijk ondersteunt te implementeren.
Onderwijs, gezondheidszorg en democratische instellingen vormen de kern van onze samenleving. Het zijn publieke goederen en zouden geen deel mogen uitmaken van een "economische markt" omdat we het ons eenvoudigweg niet kunnen veroorloven dat ze failliet gaan. Dus zullen publieke instellingen altijd worden ondersteund met publiek geld en zou alle betrokken software inherent transparant moeten zijn door Publieke Code te zijn. Dit principe is verankerd in de Publiek Geld? Publieke Code!-campagne van de FSFE, die stelt dat software gemaakt met geld van belastingbetalers moet worden gepubliceerd als Vrije Software.
Propriëtaire bedrijven die handelen op de "economische markt" kunnen failliet gaan. Het is dus de vraag of een overheid ooit zonder voorwaarden Publiek Geld zou moeten investeren in private marktpartijen. Als het nodig zou worden geacht om te investeren dan zou dat op zijn minst moeten worden geïmplementeerd onder de uitdrukkelijke voorwaarde dat het rendement op de investeringen uitsluitend ten goede komt aan het algemeen belang. Nogmaals: als het om digitale activa gaat is Publieke Code één van die voorwaarden.
Dit publieke standpunt is acuut afwezig in het institutionele domein waarin de Cyber Security Raad optreedt en adviseert. Dit is een domein dat bestaat uit een groot aantal van elkaar afhankelijke organisaties, nationaal en supernationaal, groot en klein, meer en minder machtig, die elkaar in een impasse lijken te houden. Het zou voor de Raad een goede eerste stap zijn om de adviezen aan te passen aan het gemeengoed en zich zo open te stellen voor een publiek perspectief.
De FSFE roept de Nederlandse regering op om voet bij stuk te houden en greep te krijgen op haar digitale veiligheid en autonomie door zich te scharen achter Open Standaarden en Vrije Software, in lijn met haar eerdere belofte om Vrije Software standaard te gebruiken.